Stuart Anstis tarafından ilk kez 2003 yılında ortaya konan bu yanılsamanın hangi fizyolojik ve algısal mekanizmalar çerçevesinde işlediğini irdeliyoruz.
Yanılsamayı görebilmek için tek yapmamız gereken mavi ve sarı dikdörtgenlerki bunlar aynı zamanda yürüyen ayaklar olarak bahsettiğimiz cisimler- görüş alanımızda kalacak şekilde düzeneğin ortasına odaklanmak. Kısa bir süre sonra bu dikdörtgenleri fiziksel olarak aynı hıza sahip olmalarına rağmen farklı hızlarda yol alıyormuş gibi algılayacağız. Diğer bir deyişle biri öne ilerlerken diğeri daha yavaş hareket ediyormuş gibi görünecek. Yanılsamayı daha iyi fark edebilmek içinse arka plandaki çizgileri ortadan kaldırmamız yeterli olacak. Bu durumda iki dikdörtgenin aynı hızda paralel olarak ilerledikleri açıkça ortaya çıkacak.
Cisimlerin hangi hızla hareket ettiğini algılarken arka plan-cisim etkileşimi büyük önem kazanıyor. Şekilde a yatay sütunundaki cisim b yatay sütundakiyle aynı olmasına rağmen algısal olarak a'daki daha hızlı izlenimi veriyor. Stuart Anstis tarafından ilk kez 2003 yılında ortaya konan bu yanılsamanın hangi fizyolojik ve algısal mekanizmalar çerçevesinde işlediğine gelince... Düzenekteki renkleri ortadan kaldırıp yanılsamayı yalnızca siyah ve beyaz rengin varlığında gözlediğimizde beyaz dikdörtgenin yalnızca siyah çizgiden geçerken, benzer şekilde siyah dikdörtgeninse yalnızca beyaz çizgiden geçerken hareket ettiğini algılayabildiğimizi görüyoruz. Bir başka deyişle hareketi algılayabilmemiz için arka planla cismin zıtlık yaratacak renklerde olmaları gerekiyor. Bu bilgi ışığında aynı anda hareket etmeye başlayan biri beyaz diğeri siyah dikdörtgen beyaz-siyah çizgilerden oluşmuş arka planda ilerlerken arka planla aynı anda zıtlık oluşturmadıklarından sanki farklı zamanlarda yol alıyorlarmış gibi algılanıyorlar. Oysa arka plandaki çizgilerin zıtlık derecesini (kontrast) azalttığımızda dikdörtgenlerle olan bu söz konusu etkileşim ortadan kalktığından yanılsama da sona eriyor. Yanılsamayı renkli dikdörtgenlerin varlığında yine aynı şekilde açıklayabiliriz. Ancak arka planla dikdörtgenler arasındaki zıtlık mavi ve sarı renkler söz klonusu olduğunda daha azaldığından yanılsama da kuvvet yitiriyor. Yine de sarı dikdörtgenin siyah çizgi, mavininsa beyaz çizgi üzerindeyken daha hızlı ilerliyormuş gibi algılandığını fark ediyoruz.
Kaynak: http://www.michaelbach.de/ot/mot_feet_lin/index.html
